Koloniale wandeling Amersfoort: 14 km
De VOC,bestuurders en missie
Deze wandeling voert onder anderen langs het ouderlijk huis van Van Oldenbarnevelt, de oprichter van de VOC. De eerste admiraal van de VOC vloot die in 1603 uitvoer werd hier geboren en ook de eerste gouverneur-generaal van Nederlands-Indië zag in deze stad het levenslicht. Later vestigden zich ook de Zusters der Liefde in Amersfoort die afdelingen in Nederlands-Indië van hun orde opzetten. Het opperhoofd van het eiland Deshima vond hier zijn graf. En een burgemeester van Amersfoort die eind negentiende eeuw benoemd werd als Gouverneur van Suriname heeft een aantal jaren de stad bestuurd. Op deze wandeling kom je ze allemaal tegen.
Koloniale wandeling Baarn: 17 km
Rijk, rijker, rijkst
Deze rondwandeling voert langs een aantal villa’s in Baarn en in het bosgebied daarbuiten. Handelaren en ondernemers die in Afrika, et Caribisch gebied en later Nederlands-Indië hun fortuin hadden gemaakt, etaleerden hier hun rijkdom.
Koloniale wandeling Culemborg: 6, 9, 11 of 12 km
Vereerd, vergeten en verguisd
Op deze rondwandeling door de oude binnenstad en langs de Lek komen we een aantal Culemborgers tegen die ooit beroemd waren. De bekendste is Jan van Riebeeck, vroeger vereerd als de grondlegger van Kaapstad, inmiddels bijna van zijn voetstuk getrokken. Andere, ooit beroemde Culemborgers met een koloniaal verleden zijn inmiddels compleet vergeten. Echte koloniale geschiedenis dus, met zelfs een snufje Multatuli.
Koloniale wandeling Dalfsen: 16 km
Jogjakarta en De Mataram
Deze wandeling voert langs twee landgoederen die rond 1800 werden aangekocht door Johannes Matthias van Rhijn (1746-1801) oud-resident aan het hof van Mataram op Java. In 1757 werd het oude Mataramrijk in drie vorstendommen verdeeld. Het Mataram waar Van Rhijn resident is geweest, was slechts een deel van het oude rijk. Van Rhijn keerde ondanks de roerige tijden rijk terug uit de Oost. Hij kocht twee landgoederen in de omgeving van Dalfsen die hij respectievelijk de namen Jogjakarta (Yogyakarta nieuw) en De Mataram gaf.
Koloniale wandeling Deventer: 17,5 km
Ambtenaren, handelaren en industriëlen
Deze wandeling laat zien hoe rijk de relatie tussen Deventer en Nederlands-Indië is geweest. In Deventer is de gouverneur-generaal van Nederlands-Indië Mr. Albertus Jacobus Duymaer van Twist (1809-1887) geboren en getogen. Een andere beroemde Deventenaar is George Birnie (1831-1904). Hij startte in 1859 in Djember (Oost-Java) een tabaksplantage. Louis Constant Westenenk (1872-1930) geboren op Java en opgegroeid in Deventer heeft het tot gouverneur van Sumatra’s Oostkust geschopt. De wandeling voert eerst door de stad, vervolgens langs de IJssel en het buitengebied van Deventer.
Koloniale wandeling Dordrecht: 9-14 km
Cultuur of aards slijk
Deze rondwandeling verbindt elementen uit de Dordtse en koloniale cultuur en economie. We komen Dordtenaren tegen die zich ontpopten tot koloniale historici, antropologen en toeristen. Andere Dordtenaren zagen als handelaar, ondernemer of plantage-eigenaar de koloniën eerst en vooral als wingewesten. De wandeling voert ook naar de Hollandsche Biesbosch, een wandelparadijs.
Koloniale wandeling Gouda: 10 of 17 km
Van De Houtman tot Vroman
Deze wandeling omspant bijna de hele koloniale geschiedenis van Nederlands-Indië. Aan het begin herinnert het monument voor de gebroeders De Houtman, de ‘ontdekkers’ van de weg naar Indonesië. Symbool voor het einde van de kolonie staat de dichter en Goudse ereburger Leo Vroman. Hij maakte de oorlog tegen Japan om Indonesië aan den lijve mee. Na de oude binnenstad voert de wandeling door de prachtige Reeuwijkse plassen.
Koloniale wandeling Harderwijk; Lengte: 6-26 km
De stad voor de soldaten, het buiten voor de adel
Harderwijk stond in de 19e eeuw bekend als het gootgat van Europa. Hier meldden zich tienduizenden rekruten voor het Nederlandse koloniale leger, afkomstig uit heel Europa. Deze wandeling voert langs de restanten van die geschiedenis. Daarna volgt een forse wandeling door de harderwijker bossen naar het landhuis ’t Roode Koper, gebouwd door graaf van Limburg Stirum, gouverneur-generaal van Nederlands-Indië.
Koloniale wandeling Hattem: 8 km
Een grote donder heer en een vader van de koelies
Deze wandeling voert langs het geboortehuis van Herman Willem Daendels (1762-1818) en het Daendelshuis waar hij met vrouw en kinderen heeft gewoond. Daendels was een fervent aanhanger van de Franse revolutie (1789). In 1807 werd Daendels door Napoleon benoemd tot gouverneur-generaal van Nederlands-Indië en voerde hij het bewind over de kolonie tot 1810. Een veel minder bekende koloniaal bestuurder uit Hattem was Johan François Adriaan Cateau van Rosevelt (1824-1891). Hij bracht het tot agent-generaal voor de Immigratie in Suriname.In tegenstelling tot Daendels, die Toewan Besar Goentoer genoemd werd, de grote donder heer, noemden de contractarbeiders in Suriname van Cateau van Rosevelt “Koelie-papa”, vader van de contractarbeiders. De wandeling voert eerst door het centrum van Hattem daarna door het buitengebied.
Koloniale wandeling Heerde: 17 km
Bestuurders en lepralijders
Deze wandeling voert door een prachtig gedeelte van het Zwolse bos. Meerdere oude adellijke geslachten woonden in dit gebied in landhuizen met omringende landerijen. Eind 19de eeuw was er zelfs sprake van een Baronnenlijn tussen Zwolle en Apeldoorn. De Van Dedems, een van de adellijke families, hadden ook een band met Indië. Ze waren bestuurders en betrokken bij de rechtspraak. DE marinier Willem Nieuwolt, die de slag in de Javazee in 1942 overleefde, groeide in Heerde op evenals Albertus Samuel Pinke commandant zeemacht in Nederlands-Indië van 1946 tot 1949. Bijzonder is dat in even buiten Heerde een leprozerie werd gesticht op het landgoed Heidebeek. Stuwende kracht hier achter was Jonkvrouw Quirine Magtilde Gastmann-Wichers (1861-1938). Vooral na de onafhankelijkheid van Nederlands-Indië werden hier tientallen leprapatiënten verzorgd.
Koloniale wandeling Kampen: 8 km
Kweekvijver voor KNIL-militairen
Deze wandeling voert door het militaire verleden van de stad Kampen waar soldaten voor ‘Den Oost’ werden opgeleid. Al in 1815 was er een bataljon Infanterie gehuisvest in de oude kazerne, de latere Van Heutsz kazerne. De geschiedenis van deze kazerne is vooral verbonden met die van het Instructiebataljon, dat hier van 1851 tot 1924 was gevestigd. In Kampen was van 1877 tot 1924 ook een Hoofdcursus gevestigd. Hier werden de beste onderofficieren opgeleid tot officier van beide legers. Grote namen van militairen die in Kampen zijn opgeleid zijn luitenant-generaal J.B. van Heutsz en de latere minister-president Hendrik Colijn. Beiden zijn tegenwoordig behalve beroemd ook berucht vanwege hun militaire optreden in Nederlands-Indië.
Koloniale wandeling Lochem: 17 km
Fabrikanten en oud-Indisch gasten
Rond Lochem liggen twee landgoederen die een indirecte relatie hebben met Nederlands-Indië. Dat zijn kasteel De Cloese en het landgoed De Heest. Sommige bewoners van deze huizen deden zaken in Suriname of hadden het familiekapitaal deels verworven in Nederlands-Indië. Het stadje Lochem kent verder een Oostindische buurt. Dit keer niet dankzij de bestuurselite die Nederland in de 19de eeuw rijk was, maar onder meer door de textielfabrikant Johan Gerhard Hendrik Hoffman.
Koloniale wandeling Oudeschild: 8 km
De glorietijd van Oudeschild
Deze wandeling voert langs de gouden eeuw van Oudeschild. In die tijd lagen voor fort De Schans soms meer dan honderd schepen van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) te wachten op een gunstige wind om naar Azië te varen. Ook schepen van de West-Indische Compagnie (WIC) die handelde op Afrika en Noord- en Zuid-Amerika vertrokken van hier. Oudeschild was een geliefde vertrekhaven. Vlakbij de haven, richting Hoge Berg, waren waterputten geslagen waarvan het water ijzerhoudend was. Het water werd in tonnen aangevoerd naar de schepen en bleef goed tot Kaap de Goede Hoop. Het Museum Kaap Skil is zeer de moeite waard.
Koloniale wandeling Oudewater-Haastrecht: 11 km
Tussen touw en porselein
Deze lijnwandeling begint in Oudewater waar een van Nederlands laatste ontdekkingsreizigers werd geboren. Via een prachtig polderpad lopen we naar Haastrecht. Daar is in het authentieke museum Paulina Bisdom van Vliet een schitterende collectie Chinees en Japans porselein te zien.
Koloniale wandeling Santpoort: 17 km
Planters, boeken en de miljoenen van Deli
Deze wandeling door de duinen en langs de zee begint met een bezoek aan het landhuis Duin en Kruidberg. Dit enorme landhuis is gebouwd door Jacob Cremer, die een fortuin verdiende in de tabaksteelt op Deli. Aan het eind van de wandeling bezoeken we het woonhuis van Madelon Székely-Lulofs. Zij beschreef in haar Deli-romans wie er opdraaide voor Cremers miljoenen: de Javaanse en Chinese contractarbeiders.
Koloniale wandeling Tiel: 5, 11 of 16 km
Begraafplaatsen en Bogoriana
Deze rondwandeling voert eerst door het mooie buitengebied van Tiel. Daarna bezoeken we de door de Tweede Wereldoorlog zwaar getroffen oude binnenstad. In Tiel en omgeving zijn opvallend veel sporen van Nederlands koloniale verleden terug te vinden. Van de koloniale elite tot de koloniale soldaat, van Suriname en de Antillen tot Indonesië.
Koloniale wandeling Vlissingen I: 17 km
Fort Rammekens
In Vlissingen zijn weinig gebouwen overgebleven die rechtstreeks herinneren aan ons koloniale verleden. Een bouwwerk met koloniale wortels dat nog wel bestaat is fort Rammekens. Vandaar vertrokken de schepen van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC), de West-Indische Compagnie (WIC) en de Middelburgse Commercie Compagnie (MCC) naar Azië, Amerika en Afrika.
Koloniale wandeling Vlissingen II: 17 km
Bewindhebbers en plantage houders
In de stad Vlissingen zelf is weinig overgebleven die rechtstreeks herinneren aan het koloniale verleden. De buitenplaatsen Der Boede en Moesbosch buiten de stad zijn in het bezit geweest van families die banden hadden met de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) en de West-Indische Compagnie(WIC). Deze families hadden plantages in Zuid-Amerika en in het Caraïbisch gebied. Op het eiland Tobago stichtten zij een kolonie die zij Nieuw Walcheren noemden. Een van hen voerde zelfs de titel baron van Tobago.
Koloniale wandeling Wageningen: 15 km
Een stad gebouwd op Indisch fortuin
Een burgemeester die een fabelachtig rijke dochter en kleindochter van een gouverneur-generaal in Nederlands-Indië trouwde, een Britse industrieel die de steenfabriek in de uiterwaarden van de Rijn oprichtte, een planter in West-Java en erfgenaam van de steenfabriek, die het Bowlespark financierde, een kapitein bij de Koninklijke Pakketvaart Maatschappij, die rijk geworden in de Oost een villa bouwde, en tot slot een koloniaal bestuursambtenaar die studeerde aan de Rijkslandbouwschool en conservator van het Tropenmuseum in Amsterdam werd. Dit zijn de mensen die de stad Wageningen verbinden met het koloniale verleden van Nederland.
Koloniale wandeling Wezep: 6 km
Adellijke families en Indisch geld
Deze wandeling voert langs de bezittingen van de adellijke familie Van Limburg Stirum. Het landgoed IJsselvliedt werd gebouwd door Richard A.L. Nobel (1754-1824). Hij kocht het landgoed met het Indisch kapitaal van zijn vrouw Johanna A. Gockinga (1787-1872), een kleindochter van de gouverneur-generaal van de Verenigde Oostindische Compagnie (VOC) W.A. Alting in de periode 1780-1796. In 1829 werd het landgoed in tweeën gedeeld door de aanleg van de Zuiderzeestraatweg. In 1922 erfde Johan Paul, Graaf Van Limburg Stirum (1873-1948), als een van de laatste nazaten van de familie Nobel het landgoed. Het Pinetum, een naaldbomenpark, werd door de graaf Van Limburg Stirum aangelegd.
Koloniale wandeling Wijhe: 16 km
Koloniale notabelen
Deze wandeling voert door het dorp Wijhe gelegen aan de IJssel en door in de nabij gelegen de prachtige tuin van het Landgoed De Gelder. Op onverwachte plekken in het dorp kom je het koloniaal verleden van Nederland tegen. De villa waar de familie Rambonnet in de 19de eeuw woonde en het huis waar de in Indië rijk geworden Johan Lubbert Umbgrove(1759-1826) woonde. In de Nicolaas kerk, in het centrum van het dorp, bevindt zich het orgel dat in 1821 door Johan Lubbert Umgrove geschonken werd aan de kerk uit dankbaarheid dat zijn kleinzoon Jean Lubbert van den Bergh het leven had behouden bij de opstand van Thomas Matulesia(1782-1817) beter bekend als Pattimura op het eiland Saparoea in 1817.
Koloniale wandeling Zutphen: 19 km
KNIL soldaten en Indische schrijvers
Deze wandeling voert langs de binnenstad van Zutphen. Een aantal gebouwen herinnert nog aan de Koloniale Reserve die in deze stad eind 19de eeuw gevestigd was. De toenmalige Waliën kazerne in Zutphen heeft dienstgedaan als reconvalescentengebouw voor KNIL militairen. Jozef Bruinsma (1846 – 1913) die als militair carrière maakte in Indië is een paar jaar commandant van deze kazerne geweest. Daar konden officieren en onderofficieren herstellen van hun tropische ziekten. Zutphen kende nog meer Indisch gasten: de geneesheer Isaac Groneman(1832 – 1912), die lijfarts van de sultan van Jogja werd en de zee-officier Maurits Ver Huell(1787- 1860) die de grote opstand tegen het Nederlandse gezag in de Molukken neersloeg. De wandeling voert ons ook buiten de stad naar het voormalig landgoed De Beele waar L.A.J.W. Baron Sloet van de Beele (1806-1890) heeft gewoond. Hij was van 1861 tot 1866 Gouverneur-generaal van Nederlands-Indië.